Ένα σύνθημα που ακούστηκε μεταξύ άλλων στη σημερινή πορεία για τον Φύσσα ήταν το:
“Αν δεν αντισταθούμε σ’ όλες τις γειτονιές/
Οι πόλεις μας θα γίνουνε μοντέρνες φυλακές”
Το σύνθημα αυτό είναι παλιό όσο άλλα, αλλά πολύ λιγότερο παρωχημένο καθώς μέσα του κρύβει δυο αναγνώσεις: Η μια είναι προφανής. Αν κάθε γειτονιά δε γίνει εστία αντίστασης, οι διάφορες καταπιεστικές δυνάμεις θα επικρατήσουν μετατρέποντας την καθημερινότητα στην πειθάρχιση, τη βία και την αγριότητα μιας φυλακής. Δεν είναι λάθος, είναι απλή και κατανόητη. Αν το πνεύμα της επικρατούσε η ζωή μας στις πόλεις θα ήταν πολύ καλύτερη.
Ωστόσο, υπάρχει και μια άλλη ανάγνωση, κωδικοποιημένη εντός της πρώτης, εμμενής σε αυτή, κρυμμένη σε κοινή θέα. Να αντισταθούμε *στις* γειτονιές τις ίδιες. Στις γειτονιές ως έννοια, ως μονάδα οργάνωσης, ως μονάδα ελέγχου στη σύγχρονη πόλη. Στις καλές και κακές γειτονιές με διαφορετικούς κανόνες, με τυπικά ή άτυπα συνορα. Στα μέρη που ο καθωσπρέπει κόσμος σιχαίνεται να πατήσει, ή στα άλλα μέρη όπου ο μη καθωσπρέπει κόσμος ντρέπεται. Στα χωρικά στεγανά της ταξικής διαστρωμάτωσης τα οποία την προστατεύουν και τη διαιωνίζουν. Στα κοινωνικά πεδία της “βιας”, της “ελεημοσύνης”, της “εξαθλίωσης”, του “gentrification”.
Όπως κάθε ενδιαφέρον σύνθημα, φαινεται να προειδοποιεί εναντίον ενός φαινομένου που κατα κάποιον τρόπο ήδη συντελείται. Δεν αντιστεκόμαστες στις γειτονίες, αυτούς τους χώρους που μας ορίζουν. Κι οι πολεις μας είναι μοντέρνες φυλακές. Χωρίζουν ομάδες απο άλλες, διατηρούν την υποταγή, συχνά την καλλιεργούν και ξορκίζουν την ελπίδα. Δημιουργούν έναν ομαλό χώρο απελπισίας, κάτι που μοιάζει μ’ αυτό που οι Γάλλοι του Tiqqun ονομάζουν “Bloom”. Ο τύπος του Bloom, ενός νομά σε εναν μελαγχολικό ομαλό χώρο όπου υπάρχουν κυρίως αβοήθητα άτομα που εκστατικά αναζητούν ρωγμές, ή τίποτα απολύτως.
Δεν υπάρχει “αντίσταση στις γειτονιές”. Ποτέ δεν υπήρξε. Υπάρχει παράδοση σε αυτές, με έναν ιδιότυπο συμβολικό τοπικισμό. “Υπερασπιζομαστε τη γειτονιά μας”. “Την κρατάμε καθαρή από φασίστες”. “Διατηρούμε το γοητρό της ως κοιτίδα ελεύθερης δράσης”, όπως στην περίπτωση των Εξαρχείων. Όμως όσο υπάρχουν Εξάρχεια, θα υπάρχει και Κολωνάκι. Κι ακόμα χειρότερα Εκάλη. Ή κάποια νέα συνοικία περιφραγμένη με συρματοπλέγματα και φρουρούμενη από κάμερες. Υπερασπιζόμαστε το κελί μας. Τουλάχιστον ας μην είναι ο θάλαμος των βασανιστηρίων. Θα ήταν χειρότερα αν ήταν. Όμως η φυλακή παραμένει και θα υπάρχει όσο υπάρχουν κελιά.
Σπανίως ένα σύνθημα είναι πραγματικά εύστοχο, γιατί ο συμβολισμός επιτρέπει ευκολίες. Όμως μπορεί να κρύβει πράγματα σε κοινη θέα. Αλλά όντως:
Αν δεν αντισταθούμε σ’ όλες τις γειτονιές/
Οι πόλεις μας θα γίνουνε μοντέρνες φυλακές
~Φ