Πολλοί απ’ όσους κατέβηκαν στην πορεία της περασμένης Πέμπτης είχαν στο μυαλό τους πως θα μπορούσαν να υποστούν άγρια καταστολή, όπως συνέβη στην πορεία στις 9/7 ή στην πλατεία Βικτωρίας στις 15/7. Ωστόσο, όσο απομακρυνόμαστε από το συναισθηματικό κλίμα αυτού που συμμετέχει σε κινηματικές ενέργειες, το πότε καταστέλλονται ή όχι οι εκάστοτε κινητοποιήσεις γίνεται εντυπωσιακά προβλέψιμο.
Ας κάνουμε μια σύντομη αναδρομή στα γεγονότα:
– Στις 6/5 στην πλατεία Αγ. Ιωάννη στην Αγ. Παρασκευή συγκεντρωμένα άτομα υπέστησαν απρόκλητη και βαριά καταστολή. Στη συγκέντρωση αλληλεγγύης στις 7/5 το γεγονός δεν επαναλήφθηκε, παρά τους φόβους των συγκεντρωμένων.
– Ωστόσο, στις 8/5, αντίστοιχο γεγονός συνέβη στην πλατεία Αγ. Γεωργίου στην Κυψέλη, κάτι που ουσιαστικά λίγοι περίμεναν ή εν πάσει περιπτώσει λίγοι ήταν προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν. Η συγκέντρωση στις 9/5 που ήρθε ως απάντηση, εξελίχθηκε ειρηνικά και παρά τους φόβους όλων δεν υπέστη κανενός είδους θεαματική καταστολής.
– Μια εβδομάδα αργότερα (17/5), σε τελείως άσχετο μέρος με τα προηγούμενα, στην πλατεία Καλλιθέας της Θεσσαλονίκης, παρατηρήθηκε το ίδιο σκηνικό. Οι επόμενες κινητοποιήσεις σε αντίδραση αυτών εξελίχθηκαν επίσης ειρηνικά.
Γενικότερα βγάζει νόημα η νοοτροπία καταστολής να είναι πιο πολύ “κεραυνοβόλα” απ’ ότι “εμμονική”, καθώς αυτό προσφέρει πλείστα πλεονεκτήματα τόσο σε επίπεδο πρόκλησης τρόμου όσο και σε επίπεδο καλλιέργιας της ανοχής της βίας. Όταν η βία ειναι πιο πολύ απρόβλεπτη απ’ όσο συστηματική, είναι πιο δύσκολο να προετοιμαστείς γι’ αυτή ή να κατασκευάσεις ένα αφήγημα κατά της γενικευμένης καταστολής που να είναι εύπεπτο για την κοινή γνώμη. Αντίθετα, η ίδια η καταστολή μπορεί να δικαιολογήσει τον εαυτό της, καθώς δεν επαναλαμβάνει την προβληματική συμπεριφορά με τον ίδιο τρόπο, ώστε να την καταστήσει προφανή σε όποιον δεν κοιτά. Κι αφού ο κύβος ερρίφθει, κανείς δε θα μάθει ποτέ ποιες ακρότητες οδήγησαν τα συνετά όργανα της τάξης στη βιαιοπραγία. Άλλωστε, στις άλλες, ίδιες πορείες, όπου η δημοσιογραφική κάλυψη και η προσοχή των social media ήταν τεταμμένη, λόγω αναμονής βίαιου θεάματος, δε συνέβη τίποτα. Δε συνέβη τίποτα, γιατί ήταν ειρηνικές πορείες. Όταν οι πορείες είναι ειρηνικές, τίποτα δε συμβαίνει. Πόρισμα: Στις κινητοποιήσεις που καταστέλλονται, κακά πράγματα συμβαίνουν. Πιστέψτε μας…
Η στρατηγική αυτή είναι απολύτως ορθολογική κι ιδιαίτερα έξυπνη. Εργαλειοποιεί όλες τις συνιστώσες του θεάματος για να πετύχει του στόχους του εμπνευστή τους: Οι “κινηματικοι” τρομοκρατούνται επαρκώς. Οι φασίστες χαίρονται με ένα μεστό θέαμα βίας. Οι “φιλελεύθεροι” και “μετριοπαθείς” δε σκανδαλίζονται απ’ τις συστηματικές παρεκτροπές, αλλά αντίθετα απολαμβάνουν το μάζεμα των λεγόμενων “γνωστών-αγνώστων”.
Αν δεχτούμε πως αυτή η στρατηγική είναι συνειδητή, και πως το υπουργείο θα εξακολουθεί να την διατηρεί, είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί η πορεία της προηγούμενης Πέμπτης εξελίχθηκε τόσο ειρηνικά. Και μπορούμε επίσης να προβλέψουμε παρόμοιες καταστάσεις. Η καταστολή θα συμβεί όπου δε θα την περιμένουμε ή όπου έχει καιρό να γίνει.
Δυστυχώς, “αλήτες είναι τα ΜΑΤ κι οι ασφαλίτες”, αλλά οι “αγωνιστές” όχι. Περιμένουμε ένα αφήγημα συστηματικής βίας και καταστολής για να ευαισθητοποιήσουμε την κοινή γνώμη. Η σύγκριση της τωρινής κατάστασης με “χούντα” κρύβει την πεποίθηση πως μπροστά σε μια χούντα η αντίδρασή μας είναι πιο δικαιολογημένη απ’ ότι μπροστά στη θεαματική βία μιας “φιλελεύθερης δημοκρατίας”. Οι καθωσπρέπει άνθρωποι είναι ανεκτικοί κι αντιδρούν μόνο σε δικτατορίες. Οι καθωσπρέπει άνθρωποι του “κινήματος” αποστρέφονται τους αλήτες όσο τα ΜΑΤ κι οι ασφαλίτες τους αποστρέφονται, κι όσο οι ίδιοι αποστρέφονται τα ΜΑΤ και τους ασφαλίτες, οι οποίοι, άλλωστε, είναι αλήτες.
Όσο αυτά συμβαίνουν, οι αλήτες θα καταστρέφουν το καθωσπρέπει κίνημα που θα διατηρεί ωστόσο την ηθική του ανωτερότητα, αυτή της ένδοξης ήττας.
Όταν θα διαβάζουμε τους μηχανισμούς του θεάματος, όταν γίνουμε πιο απρόβλεπτοι και πιο επικίνδυνοι, όταν χειραγωγούμε εμείς τα παθητικά στοιχεία της κοινής γνώμης, όταν θα είμαστε ένα βήμα μπροστά απ’ την καταστολή, όταν την κατανοήσουμε με τρόπο που να μας προσφέρει διεξόδους, εκτός απ’ ότι θα επικρατούμε στρατηγικά απέναντί τους, θα μπορούμε περήφανα να φωνάζουμε:
“Το κράτος τους αγωνιστές αποκαλεί αλήτες/ πίσω στα κλουβιά σας, φασίστες φλώροι ‘λίτες”
~Φ